Verkrachting: het is de nachtmerrie van iedere vrouw. Maar het kan nóg erger, namelijk als je zwanger raakt na seksueel geweld. De hulpverlening aan die vrouwen blijkt nogal tekort te schieten.
Dat stelden het kenniscentrum seksualiteit Rutgers Nisso Groep en FIOM, organisatie voor psychosociale hulp gisteren tijdens een conferentie over seksueel geweld in Amersfoort.
Van elke 1000 Nederlandse vrouwen raken er 8 zwanger na seksueel misbruik. Ze zijn slachtoffer van incest, verkrachting binnen de relatie of verkrachting door een onbekende.
Snelle, professionele hulp is noodzakelijk omdat de zwangere vrouwen ernstige klachten kunnen krijgen, zoals slapeloosheid, psychosomatische klachten, seksuele problemen en zelfdestructief gedrag. Bovendien komen ze voor een moeilijke keuze te staan: houd ik het kind of laat ik het weghalen?
Huisartsen en andere hulpverleners signaleren het misbruik vaak niet, of reageren er verkeerd op. Ze staan onvoldoende stil bij de mogelijkheid van seksueel misbruik als ze een zwangere in hun praktijk krijgen. Ergens wel begrijpelijk dat je er niet meteen aan denkt, maar het komt vaker voor men denkt.
De Rutgers Nisso Groep pleit ervoor om huisartsen, verloskundigen en andere professionals al in de opleidingen te trainen in het herkennen en erkennen van zwangerschap na seksueel misbruik.
Ze zouden als ze het gevoel hebben dat er iets niet pluis is, altijd moeten vragen naar seksueel misbruik. Een vrouw zal er weliswaar wel over moeten durven en willen praten, maar je kunt als hulpverlener in ieder geval laten weten dat de vrouw in kwestie niet de enige is en dat ze voor haat klaar staan.
Bron: Fiom/ BN De Stem
Lees ook:Ondanks gebruik pil of condoom tóch zwanger!?
Lees ook:Helft Nederlanders heeft problemen bij seks
Lees ook:Abortusklinieken steunen twijfelende vrouw niet
Lees ook:Online begeleiding bij ongewenste zwangerschap
Lees ook:Kwart seksueel misbruik door vrouwen
Wij zijn het er mee eens dat er meer hulpverlening moet zijn aan vrouwen die zwanger raken na seksueel geweld. Naast dat een verkrachting een traumatische ervaring is, gaat de eigenwaarde van het slachtoffer ook omlaag. De eigenwaarde wordt bepaald door hoe iemand naar zichzelf kijkt; het zelfconcept. Bij iemand die slachtoffer is geworden van seksueel geweld, gaat de eigenwaarde naar beneden door gevoelens van schaamte, schuld en machteloosheid. Deze gevoelens kunnen invloed hebben op de keuzes die het slachtoffer maakt in de toekomst. Door de traumatische ervaring, is het goed voor te stellen dat een vrouw nog in shock is als zij bij de huisarts aankomt. Als er extra aandacht is voor de verkrachting, kan voorkomen worden dat de vrouw keuzes maakt waar zij later spijt van kan krijgen. Daarom is het belangrijk om hier extra aandacht aan te besteden in de hulpverlening.
Als een zwangere vrouw bij de hulpverlening komt, kan het lastig zijn voor de vrouw om over het misbruik te praten. Dit gedrag is te verklaren vanuit het zelfverheffingsmotief. Het is voor te stellen dat de vrouw behoefte heeft om informatie te vertellen aan de hulpverlener, zodat zij in een positief daglicht gesteld wordt. Als zij vertelt over haar misbruik, kan de vrouw bang worden dat de hulpverlener haar veroordeelt. Wij vinden het belangrijk dat de hulpverlener hier rekening mee houdt, en dus vertrouwen opbouwt zodat het slachtoffer vrij uit kan praten.
Als de hulpverlener vermoedens heeft van seksueel geweld bij zijn cliënt, denken wij dat het belangrijk is om dit onderwerp aan te kaarten bij de cliënt. Zo ontstaat er transparantie, iets waar mensen over het algemeen behoefte aan hebben. Concreet houdt dit in dat we op zoek gaan naar informatie die onze ideeën en gedachtes herbevestigd, en die daar dus ook mee overeenkomen.
Een valkuil bij dit consistentiemotief is dat de hulpverlener het risico loopt om zaken in te vullen voor de cliënt. Hierdoor kan de cliënt zich onbegrepen voelen, en ook niet meer op haar gemak, waardoor ze haar verhaal minder snel toevertrouwd aan de hulpverlener. Belangrijk hierbij voor de hulpverlener is dus om aandachtig te luisteren naar de cliënt, empatisch te reageren, niets in te vullen en in vertrouwen in gesprek gaan met de cliënt.
Kortom, wij denken dat het een goede zaak is om de hulpverlening aan vrouwen die zwanger zijn geworden na seksueel geweld te verbeteren.