Een neppil of leugentje om bestwil. Zo staan placebo’s bekend. Niet ethisch verantwoord. En toch werkt een placebo soms wel degelijk. Moeten artsen niet soms toch gebruik maken van de achterliggende werking van het placebo-effect? Het wetenschappelijke televisieprogramma Labyrint gaat hier vanavond op in.
Bij de werking van geneesmiddelen speelt altijd het placebo-effect een rol. De verwachting dat een behandeling je beter maakt, draagt bij aan het verhelpen van de klacht. In de medische wetenschap worden placebo’s al sinds de jaren ‘50 gebruikt als controlemiddel bij onderzoek naar nieuwe medicijnen.
Maar onderzoek naar de werking van het placebo-effect op zich heeft lang op zich laten wachten. Wat gebeurt er eigenlijk in ons lichaam als we een neppil nemen?
Neurofysioloog Fabrizio Benedetti is een van de voorlopers op het gebied van placebo-onderzoek. Hij ontdekte dat placebo’s werken doordat de hersenen zelf de werkzame stoffen van het verwachtte medicijn aanmaken: bij toediening van een placebo maken parkinsonpatiënten zelf weer dopamine aan en voelen mensen met pijnklachten zich beter door een zelfgemaakte pijnstiller.
Jozien Bensing, hoogleraar gezondheidspsychologie, pleit voor een herwaardering van het placebo-effect onder artsen. Ze stelt dat het daarbij niet nodig is om te liegen of neppillen voor te schrijven. Alleen al het ritueel van de behandeling doet wonderen. ‘Artsen moeten zich bewust zijn dat de verwachtingen van een patiënt een belangrijk effect hebben op het herstel. Met een hoopgevende boodschap kan je als arts al heel veel bereiken.’
Waar placebo’s werken ondanks het ontbreken van werkzame stoffen, worden andere medicijnen soms afgeschreven omdat ze juist te veel werkingen hebben in het lichaam. Deel twee van Labyrint gaat op zoek naar het tweede leven van afgeschreven medicijnen. Wie had gedacht dat Softenon weer op de markt zou komen?
Direct na de uitzending is het mogelijk om verder te praten met wetenschappers in de wekelijkse Labyrint napraatsessie. Kijk mee op de site en stel je vragen via Twitter: Wetenschap24.nl
Labyrint, woensdag 18 januari 20.50 uur, Ned 2
Lees ook:Helft Amerikaanse artsen schrijft neppil voor
Lees ook:Dikke mannen gezocht!
Lees ook:Placebo-effect versnelt genezing
Lees ook:Duurdere placebo werkt beter
Lees ook:Dieetpillen hebben een placebo-effect