In
het UMC Utrecht heeft zich een voor Nederlandse begrippen ongekend drama voltrokken. Een nieuwe behandeling met zogeheten
probiotica bij acute alvleesklierontsteking heeft vierentwintig patiënten het
leven gekost.
Dat heeft het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC) vandaag bekend
gemaakt. Hoofd onderzoek Hein Gooszen spreekt in Het Parool van een 'drama'.
Chirurg Gooszen leidde het onderzoek dat in vijftien ziekenhuizen gehouden
werd. De helft van bijna 300 patiënten met een serieuze vorm van
alvleesklierontsteking kreeg probiotica, een mengsel van goede bacteriën, via
een voedselslangetje in de neus toegediend.
Vierentwintig mensen overleden. De
andere helft patiënten (de controlegroep) kreeg geen probiotica toegediend.
Negen van hen lieten uiteindelijk door de ziekte het leven.
Dat het aantal patiënten dat overlijdt aan acute alvleesklierontsteking na
gebruik van probiotica bijna verdrievoudigde, is een enorme schok, aldus
Gooszen.
De onderzoekers hadden op basis van kleinschalige onderzoeken in het buitenland juist verwacht dat de probiotica de ontsteking zou verminderen.
Wat er precies misging en de verhoogde aantal sterfgevallen heeft veroorzaakt,
is onbekend. Het medische onderzoeksteam raadt collega's daarom met klem aan
geen probiotica toe te dienen via sondevoeding, bij mensen met orgaanfalen en
patiënten die op een intensive care-afdeling liggen.
Alle patiënten, of hun familie als de patiënten daar zelf niet toe in staat
waren, hadden vooraf toestemming gegeven voor het onderzoek. Het onderzoek werd
'dubbelblind' uitgevoerd.
Dat wil zeggen dat zowel behandeld artsen en
verpleegkundigen als patiënten zelf tijdens het onderzoek niet wisten of een
patiënt tot de probioticagroep behoorde of niet.
Normaal gesproken overleeft negentig procent van de patiënten met een acute
ernstige alvleesklierontsteking. Tenzij verdere infecties optreden: dan neemt
de kans af naar vijftig procent.
Jaarlijks krijgen 3500 mensen last van acute
alvleesklierontsteking. Zij worden doorgaans binnen vierentwintig uur met
hevige pijnen boven in de buik opgenomen in het ziekenhuis.
Lees ook:Overlevende van probioticazaak eist justitie-onderzoek
Lees ook:Probiotica kan geen kwaad als je gezond bent
Lees ook:‘Probiotica oorzaak van sterfgevallen’
Lees ook:Probioticadrankjes zijn nog altijd veilig te drinken
Lees ook:‘Probiotica-onderzoek had niet mogen plaatsvinden’
Stop 148 blauwe en 148 rode papiertjes in een hoge hoed (totaal dus 296).
Laat een onschuldige hand er willekeurig 33 papiertjes uit halen.
Hoe groot is de kans dat er bij toeval 9 van de ene en 24 van de andere getrokken worden?
Ik ben zelf geen statisticus, maar hoe groot is met gezond boerenverstand de kans dat je per toeval (dus zonder enige invloed van de behandeling) 24 overleden patienten in de ene groep hebt en 9 in de andere? Volgens mij heb je 17 onafhankelijke mogelijkheden (0-33 t/m 16-17) en is die kans dus gewoon 1 op 17, en daarmee even groot als op elke andere willekeurige combinatie.
Gezien de gemiddelde sterfte met 11 % nauwelijks afwijkt van de verwachte 10 %, kun je met een dergelijk klein aantal patiënten en de dermate hoog sterftepercentage geen andere conclusie uit dit onderzoek trekken, dan dat de onderzoekers hun cursus medische statistiek eens nodig moeten opfrissen. Met dergelijke kansen hadden ze aan dat onderzoek namelijk al helemaal niet hoeven beginnen.
Of houden de marketingjongens van de probiotica misschien wél van een gokje? De kans op een “gunstig” resultaat voor hen (minstens 1 dode méér in de onbehandelde groep), was namelijk 1 op 2 (ervan uitgaande dat probiotica niets uitmaken). Dat hadden ze dan breed kunnen uitsmeren in de media. Pech gehad…