Jeroen Goos onderzocht de afgelopen vier jaar de rol van microbloedingen die op MRI-scans van de hersenen zichtbaar zijn als raadselachtige zwarte puntjes. Voorheen werd gedacht dat microbloedingen vrij onschuldig zijn. Het onderzoek van Goos bewijst het tegendeel. Goos promoveert op 6 februari bij VUmc.
Het ontstaan van de ziekte van Alzheimer kent verschillende verklarende modellen. De belangrijkste theorie richt zich op de ophoping van het amyloid eiwit in de hersenen. Een ander model staat bekend onder de naam vasculaire hypothese, dat de belangrijke rol van de hersenvaten benadrukt. Goos legt in zijn onderzoek verband tussen de twee verklaringen, want op het snijvlak van de beide theorieën bevinden zich de microbloedingen. Deze microbloedingen of de onderliggende vaatafwijkingen die zij reflecteren, dragen mogelijkerwijs bij aan de mate van dementie bij Alzheimerpatiënten.
Goos’ onderzoek toont aan dat dit effect vooral bij relatief ernstige gevallen van deze vaatschade optreedt. Alzheimerpatienten met veel microbloedingen hadden méér alzheimereiwit in het hersenvocht, méér vaatschade in de hersenen en zij presteerden slechter op de geheugentest. Risicofactoren voor hart- en vaatziekten die potentieel te beïnvloeden zijn zoals roken en hoge bloeddruk voorspelden ook nieuwe microbloedingen bij patiënten van een geheugenpolikliniek. Bij 12% van de patiënten traden na twee jaar spontaan nieuwe microbloedingen op. Deze informatie is bijzonder waardevol in het kader van het natuurlijke beloop van de met dementie geassocieerde vaataandoening. Microbloedingen krijgen steeds meer aandacht doordat zij optreden als bijwerking na vaccinatie tegen het amyloid eiwit in wereldwijde medicijnstudies tegen Alzheimer.
Tot slot concludeert Goos dat nieuwe radiologische detectiemethoden veelbelovend zijn in het vroegtijdig opsporen van relevante schade van de kleine hersenvaten. Nader onderzoek naar de klinische interpretatie hiervan is noodzakelijk. In afwezigheid van een behandeling op dit moment, verdient de rol van de kleine hersenvaten bij dementie grote aandacht aangezien het een potentieel aangrijpingspunt tot behandeling biedt. Tegelijkertijd vormen microbloedingen ook een uitdaging voor de toekomstige generatie medicijnen tegen de ziekte.
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. In Nederland hebben nu al 250.000 mensen dementie. Naar verwachting zal dit in 2040 opgelopen zijn tot 500.000. Het is van groot belang dat de oorzaak van de ziekte van Alzheimer ontdekt wordt. Kennis over de oorzaak maakt het mogelijk om zeer gerichte therapie te ontwikkelen zodat de ziekte genezen kan worden.
VUmc Alzheimercentrum
VUmc Alzheimercentrum, opgericht in 2000, is het grootste van de vier Alzheimercentra in Nederland. Bij het VUmc Alzheimercentrum wordt hoogwaardige patiëntenzorg gecombineerd met wetenschappelijk onderzoek op topniveau, naar de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. De focus ligt daarbij op dementie op jonge leeftijd (jonger dan 65 jaar). Elk jaar bezoeken meer dan 600 nieuwe patiënten het VUmc Alzheimercentrum.
Meer weten over de wetenschappers en hun onderzoek? Kijk op de website van het VUmc Alzheimercentrum.
Feiten over Alzheimer:
- 1 op de 5 mensen krijgt dementie
- Er zijn in Nederland ca. 250.000 mensen met de ziekte van Alzheimer of andere vorm van dementie
- Elk kwartier komt er een Alzheimerpatiënt bij
- In 2040 hebben ca. 500.000 mensen een vorm van dementie
- 10% van deze mensen is jonger dan 65 jaar. Bij mensen die jong dement worden, gaat het ziekteproces extra snel
- Alzheimer kan nog niet worden genezen maar wel worden behandeld
- Van de top 10 doodsoorzaken is Alzheimer de snelst groeiende
- Alzheimer is de ziekte met de hoogste zorgkosten in Nederland
Lees ook:‘Still Alice’ over dementie bij jonge mensen voor het eerst te zien bij VUmc
Lees ook:Ziekte van Alzheimer agressiever bij jongere mensen
Lees ook:20.000 jonge mensen lijden aan dementie
Lees ook:MRI-scan helpt bij opsporing geheugenstoornissen
Lees ook:Dementie blijkt al vroeg te zien in de hersenen