Demente ouderen lijden onnodig veel en vaak pijn doordat ze zich niet goed kunnen uiten. Volgens gezondheidswetenschapper Zwakhalen van de Universiteit van Maastricht komt het voor dat patiënten met een gebroken voet doorlopen.
Ze vergeten de pijn en uiten die dus niet. Patiënten krijgen daardoor niet de juiste behandeling of middelen om de pijn te stillen.
"Het vermoeden bestaat dat in verpleeghuizen veel onnodig pijn wordt geleden", aldus Zwakhalen. Hierdoor kunnen patiënten depressief worden of slechter slapen.
Zwakhalen ontwikkelde een checklist waarmee signalen van mensen met dementie door zorgverleners kunnen worden herkend en op de juiste wijze beoordeeld.
Op de lijst staan 24 concrete uitingen die kunnen duiden op pijn. Dat varieert van gezichtsuitdrukkingen (grimassen, wenkbrauwen fronsen) via signalen van verzet of afweer (niet aangeraakt willen worden bijvoorbeeld) tot sociaal-emotionele uitingen zoals verdriet, norsheid of prikkelbaarheid. Hoe meer punten iemand op deze lijst scoort, des te groter de kans dat er sprake is van pijn.
Maar het blijft oppassen. Zwakhalen: „Niet altijd wordt op dezelfde manier gereageerd. Sommigen gaan zich tijdens de verzorging verzetten, anderen beginnen opeens te schreeuwen of tonen zich ontsteld."
"Verzorgenden herkennen dergelijke uitingen bovendien vaak niet als pijn. ’Ach ja, dat hoort nu eenmaal bij dementie’, zeggen ze dan. En het is waar: als iemand verdrietig kijkt of niet wil worden aangeraakt, kan dat ook duiden op een depressie, bijvoorbeeld omdat de patiënt net van kamer is gewisseld en zich daar niet prettig voelt. Daarom is de combinatie van uitingen belangrijk.”
Is eenmaal vastgesteld dat de patiënt pijn heeft, dan is nog niet bepaald waar die vandaan komt. Zwakhalen: „Dat moet de verpleeghuisarts verder onderzoeken. Mijn punt is dat de verzorgende of verplegende de signalen registreert en zo sterker staat in het overleg met de arts.”
De methode van Zwakhalen is gebaseerd op waarnemingen. Er zijn ook fysiologische methodes, zoals hersenscans, het meten van het stresshormoon cortisol in het slijmvlies of het meten van de hartslag om pijn vast te stellen.
Zwakhalen: „Het nadeel van deze methodes is dat je niet weet of je pijn meet of stress. Bovendien zijn ze tijdrovend en onpraktisch. Het kan wel een week duren voordat de uitslag er is. Misschien ligt de toekomst in een combinatie van observationele en fysiologische metingen”.
Bron: trouw.nl
Lees ook:Fysieke problemen gaan aan ziekte van Alzheimer vooraf
Lees ook:Kankerpatiënt lijdt vaak onnodig pijn
Lees ook:Vrouwen voelen meer pijn dan mannen
Lees ook:Diabetes verhoogt kans op dementie
Lees ook:Grotere kans op depressie met dementerende partner